آثار زیست‌محیطی تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در اقلیم خشک شهر مشهد (نمونه موردی بافت قدیمی پاچنار و بافت جدید شاهد)

کاهش مشکلات زیست‌محیطی از طریق تقلیل دمای هوا و درنتیجه ارتقا سلامت انسان‌ها از مهم‌ترین دغدغه‌ها در عصر حاضر است که می‌توان به‌وسیله آسایش حرارتی بیرونی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های محیطی فضاهای باز شهری مطرح نمود. فاکتورهایی چون ارتفاع و عرض معابر، پوشش سطوح فضاهای باز و مصالح به‌کاررفته در نمای ساختمان‌ها ازجمله عناصر محیط شهری هستند که تغییرات در آن ها بر محیط‌زیست تأثیرگذار است. هدف این پژوهش سنجش تأثیر تغییرات هندسه بافت شهری بر دمای محیط و آسایش حرارتی بیرونی در خیابان‌های شهری دو بافت قدیمی پاچنار و بافت جدید شاهد در شهر مشهد است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و استفاده از داده‌های ایستگاه هواشناسی شهر مشهد بوده است. روش تحلیل، استفاده از تکنیک شبیه‌سازی رایانه‌ای و نرم‌افزارهای Envi-met و Rayman در شهر مشهد است. شاخص مورداستفاده، دمای معادل فیزیولوژیکیPET به‌عنوان پراستفاده‌ترین شاخص سنجش آسایش حرارتی بیرونی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که تغییر در هندسه پیکره‌بندی خیابان از طریق بالا بردن نسبت H/W تأثیر زیادی بر خرد اقلیم شهری و آسایش حرارتی بیرونی عابران پیاده دارد؛ همچنین، استفاده از پوشش گیاهی و جریان باد در معابر می‌تواند بر کاهش دمای محیط در شهر مشهد تأثیرگذار باشد.